گازهای محلول در ماگما سبب پایین آمدن وزن مخصوص کلی ماگما و نیز تقلیل گرانروی می‌شوند. گرانروی یک ماگما با پیشرفت تبلور در آن ماگما نسبت مستقیم دارد. زیرا افزایش فازهای جامد و بالا رفتن درصد سیلیس در مایع باقی مانده موجب افزایش گرانروی می‌شود. حرارت ماگماها حرارت ماگماها بین 1500 تا 500 درجه سانتیگراد است. ماگماها وقتی می‌توانند به سطح زمین برسند که حرارتی بین 950 ( ریولیتها ) تا 1200 درجه سانتیگراد ( بازالتها ) داشته باشند زیرا در کمتر از این حدود حرارتی ، ماگماها منجمد شده و در همان عمقی که هستند متوقف می‌شوند. ترکیب شیمیایی ماگماها مطالعات زیادی برای تشخیص ترکیب شیمیایی ماگماها از لحاظ کانی شناسی ، درصد اکسیدها و مواد فرار صورت گرفته و نتیجه این شده که ماگماها اصولا از اکسیدهای مختلف تشکیل شده‌اند اما بسته به نوع ماگما درصد هر اکسید متفاوت است. اکسیدها عمده سازنده ماگماها عبارتند از: Si O2 , Al2 O3 , Fe O , Fe2 O3 , Ca O , Mg O , Na2 O , K2 O , Ti O2 , Mn O , P2 O5 , H2 O , C O2 علاوه بر اکسیدها فوق ، ترکیبات زیر نیز در ماگماها دیده شده‌اند: Fe Cl3 , Al cl3 , B O3 , H F , H CL , C O , S O2 , S H2 , H2 , N H3 , C H4 , دگرگونی دگرگونی به مجموعه عواملی گفته می‌شود که در اثر آن ، مشخصات سنگها تغییر می‌کند و سنگ به نوع دیگری که سنگ دگرگونی نام دارد، تبدیل می‌شود. عوامل دگرگونی ممکن است باعث تغییر بافت و ساخت ، ترکیب شیمیایی و ترکیب کانی شناسی سنگها بشود. اگر سنگ اولیه‌ای که تحت تاثیر دگرگونی قرار می‌گیرد رسوبی باشد، پیشوند پارا و در حالتی که سنگ اولیه آذرین باشد پیشوند ارتو در جلو اسم سنگ دگرگونی حاصله قرار می‌گیرد. بسیاری از سنگهایی که امروز ، در سطح زمین دیده می‌شوند، آثار و شواهدی بروز می‌دهند که نشان می‌دهد پس از نهشته شدن به صورت سنگ رسوبی ، یا تبلور به صورت سنگ آذرین ، دچار تغییرات دیگری نیز شده‌اند. در نگاه اول برخی از این سنگها شبیه به سنگهای آذرین بلور شده بنظر می‌‌رسند، اما دقت بیشتر نشان می‌دهد که دانه‌های کانی سازنده آنها بطرز خاصی به صورت صفحه‌ای قرار گرفته‌اند. برخی دیگر از این سنگها آثار خمیدگی شدید از خود نشان می‌دهند. تعدادی دیگر ممکن است دارای ترکیب شیمیایی مشابه سنگ آهک باشند. اما بنظر می‌رسد که دانه‌های کانی تشکیل دهنده آنها بسیار بیشتر از دانه‌های سنگ آهک رشد کرده است. بالاخره در این میان سنگهایی هم یافت می‌شود که با سنگهای رسوبی و آذرین تفاوت دارند. تمام این سنگها را سنگهای دگرگونی می‌نامند. فرایند دگرگونی برخی از سنگهای رسوبی و آذرین به عنوان واکنش در مقابل تغییرات شدید محیط خود ، در حالت جامد تغییر کرده‌اند. این تغییرات از طریق فرآیندی که دگرگونی نامیده می‌شود، ممکن است باعث ایجاد تبدیلاتی در درون سنگها شود. دگرگونی در درون پوسته زمین ، در زیر ناحیه هوازدگی ، سیمانی شدن و بالاتر از ناحیه ذوب مجدد به وقوع می‌پیوندد. در این محیط سنگها برای تطبیق با شرایطی که شرایط تشکیل آنها متفاوت است، دچار تغییرات شیمیایی و ساختاری می‌شوند. از آنجایی که دگرگونی معمولا در درون پوسته زمین رخ می‌دهد، مطالعه مستقیم آن به آسانی مطالعه هوازدگی ، رسوبگذاری و فعالیت آذرین نبوده و با مشکلات بیشتری همراه است. عوامل دگرگونی دما دما یکی از مهمترین عوامل دگرگونی است. دمای لازم جهت دگرگون شدن سنگها به یکی از روش‌های زیر تامین می‌شود. ازدیاد دما در اثر شیب زمین گرمایی :دمای زمین نسبت به عمق بر اساس شیب زمین گرمایی افزایش می‌یابد. بطور متوسط در هر 30 متر عمق یک درجه به دمای زمین اضافه می‌شود. در این صورت در اعماق 10 تا 20 کیلومتری ، دما بین 35 تا 65 درجه سانتیگراد خواهد بود، که این دما برای دگرگون کردن سنگها در بعضی موارد کافی است. ازدیاد دما در اثر عوامل تکتونیکی :تغییر شکل پوسته جامد زمین به هنگام تشکیل چین‌‌ها و گسل‌ها باعث بالا رفتن دما در محل می‌شود. در مواردی که حرکات تکتونیکی به کندی انجام می‌گیرد، گرمای حاصله فرصت تجمع ندارد و پراکنده می‌شود. ولی اگر حرکات شدید باشد، گرما و در نتیجه دمای حاصله قابل توجه است.حرارت ناشی از توده‌های ماگمایی :هنگامی که ماگما بطرف بالا حرکت می‌کند، دمای ناشی از آن ، باعث دگرگون شدن سنگهای درونگیر می‌شود. فشار فشارهای موثر در دگرگونی را به انواع زیر تقسیم می‌کنند. فشار ناشی از وزن طبقات :این فشار در اثر وزن طبقات رویی بوجود می‌آید و میزان آن تقریبا 250 تا 300 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع به ازای هر کیلومتر عمق است. فشار ناشی از وزن طبقات تقریبا خواص فشار هیدرواستاتیک را داراست و به حالت ایزوتروپ بر سنگها وارد می‌شود. بنابراین ، در اثر این نوع فشار ، ساخت توجیه شده‌ای در سنگها بوجود نمی‌آید. بطور کلی نتیجه این فشار ، تشکیل کانیهایی است که وزن مخصوص بیشتری دارند.فشار جهت دار :فشارهای جهت دار ، ساختمان‌های زمین شناسی مختلفی را بوجود می‌آورند. در چنین مواردی ، فشار وارد بر سنگها به حالت ایزوتروپ نیست. بلکه اثر آن ، در امتدادهای خاصی شدیدتر است. نتیجه تاثیر چنین فشارهایی ، ایجاد کانیهایی است که در امتدادهای خاص ، طویل یا متورق هستند.فشار جزیی آب :در اثر فعل و انفعالات متعددی که ضمن دگرگونی انجام می‌گیرد، غالبا مقداری (آب تولید می‌شود که فشار مربوط به آن ، که به نام فشار جزیی آب خوانده می‌شود، نقش مهمی در فعل و انفعالات دگرگونی به عهده دارد. اهمیت نسبی دما و فشار ازدیاد دما باعث تشکیل کانیهایی می‌شود که آنتروپی بیشتری دارند. مثلا افزایش دما باعث بی آب شدن کانیها می‌شود. زیرا تبدیل آب به بخار آب آنتروپی را افزایش می‌دهد. در صورتی که ازدیاد فشار ، باعث ایجاد کانیهایی می‌شود که حجم کمتری دارند. به عبارت دیگر ، کانیهای تشکیل دهنده سنگهای دگرگونی نسبت به سنگ اولیه ، وزن مخصوص بیشتری دارند. محصول دگرگونی یک سنگ واحد ، در شرایط فشار (عمق) و دمای مختلف ، سنگهای متفاوتی است. به عنوان مثال از دگرگونی شیل در شرایط دگرگونی مختلف سنگهای مختلفی مثل شیست آمفیبول دار ، شیست کلریتی ، گنیس و انواع هورنفلس‌ها حاصل می‌شود. انواع دگرگونی انواع مختلفی از دگرگونی وجود دارد. دو نوع اصلی دگرگونی مجاورتی و دگرگونی ناحیه‌ای هستند. نوع سوم دگرگونی که دگرگونی کاتاکلاستیک نام دارد، در اثر فرسایش ناشی از گسلش و چین خوردگی شدید بوجود می‌آید. در این حالت کانیها و سنگها شکسته می‌شوند و یا حتی به صورت پودر درمی‌آیند و نوعی برش گسلی درشت دانه و یا انواع دانه ریزتری موسوم به میلونیت تولید می‌کنند. اینگونه سنگها نشان دهنده شدت فشار و دمایی است که با گسلش و چین خوردگی همراه می‌باشند. دگرگونی مجاورتی هنگامی که ماگما در پوسته زمین نفوذ می‌کند، دگرسانی سنگهای اطراف را سبب می‌شود. دگرسان شدن سنگها در سطح تماس یا نزدیکی سطح تماسشان با توده ماگما را دگرگونی مجاورتی می‌گویند. کانیهای تولید شده در اثر این فرایند را نیز کانیهای دگرگونی مجاورتی می‌نامند. دو نوع کانی دگرگونی مجاورتی تشخیص داده شده است، کانیهایی که در اثر گرم شدن سنگ مورد نفوذ قرار گرفته تشکیل می‌شوند و کانیهایی که از واکنش محلولهای گرمایی ، با سنگ مورد نفوذ قرار گرفته حاصل می‌شوند. نوع دوم کانیها در اعماق نسبتا کم تشکیل می‌شوند. چرا که تنها در اواخر سرد شدن یک توده ماگمایی و در نزدیکی سطح است که مقادیر متنابهی محلول گرمایی آزاد می‌شوند. دگرگونی ناحیه‌ای دگرگونی ناحیه‌ای در مناطقی گسترده و وسیع رخ می‌دهد، و اغلب هزاران کیلومتر مربع سنگ با هزاران متر ضخامت را در بر می‌گیرد. عقیده عمومی بر این است که ارتباط مستقیمی بین دگرگونی ناحیه‌ای و ساخته شدن رشته کوهها وجود دارد . سنگهای این نوع دگرگونی در مناطقی که روزگاری ریشه کوهستانهای قدیمی را تشکیل می‌دادند، و نیز در سپرهای قاره‌ای دوران پرکامبرین یافت می‌شوند. برای بیرون زده شدن این سنگهای دگرگونی، می‌باید هزاران متر سنگ فرسوده و منتقل شوند. مناطق دگرگونی شدت دگرگونی ، نسبت به عمق ، فشار و دما تغییر می‌کند. به عبارت دیگر در هر موقعیتی سنگهای خاصی تولید می‌شود. پوسته زمین از نظر شدت دگرگونی معمولا به 3 منطقه تقسیم می‌شود. منطقه کم عمق در این منطقه ، دگرگونی خفیف است و شرایط آن با دمای متوسط ، فشار لیتوستاتیک (فشار ناشی از وزن سنگها) کم و فشار جهت دار یا فشار تکتونیکی معمولا زیاد مشخص می‌شود. در این منطقه سنگهایی نظیر فیلیت و شیست‌های کلریتی تشکیل می‌شود. کانیهایی که در این منطقه بوجود می‌آیند نیز مشخص است و از جمله آنها می‌توان سریسیت ، کلریت ، آنتیگوریت ، تالک و اکتیونیت ، اپیدوت ، آلبیت و ... را نام برد. منطقه عمق متوسط این منطقه که در زیر منطقه کم عمق قرار گرفته است با دما و فشار لیتوستاتیک زیاد مشخص می‌شود. گاهی نیز فشارهای تکتونیکی مربوط به این منطقه قابل توجه است. در این منطقه معمولا سنگهای میکا شیست ، گنیس ، کوارتزیت مرمر و آمفیبولیت تشکیل می‌شود. از جمله کانیهای مربوط به این منطقه می‌توان بیوتیت ، مسکویت ، دیستن ، آنتوفیلیت ، هورن بلند معمولی ، اپیدوت پلاژیوکلازهای سدیم دار و کلسیت را نام برد. منطقه عمیق این منطقه با دمای زیاد و فشار لیتوستاتیک فوق‌العاده زیاد مشخص می‌شود. فشار جهت دار یا وجود ندارد و یا اینکه اثرش ناچیز است. در این منطقه ، کانیها و سنگهایی که تحت شرایط فشار و دمای زیاد پایدارند بوجود می‌آیند. از آنجا که در این منطقه فشار جهت دار قابل توجه نیست، لذا معمولا سنگهای حاصله بدون تورق هستند، که از جمله آنها می‌توان بیوتیت و پیروکسن و گنایس ، اکلوژیت و آمفیبولیت را نام برد. کانیهای مهمی که در این منطقه تولید می‌شوند شامل بیوتیت ، فلدسپاتهای پتاسیم ، سیلیمانیت ، آندالوزیت ، انستاتیت ، هیپرستن ، الیوین ، دیوپسید و ... هستند. رخساره‌های دگرگونی رخساره‌های دگرگونی عبارت از مجموعه‌ای از کانیهای دگرگونی هستند که در تحت شرایط فشار و دمای مشابهی تولید می‌شوند. بدین ترتیب به کمک آنها می‌توان به شرایط دگرگون شدن سنگ پی برد. بعضی از کانیها فقط در یک رخساره معین دیده می‌شوند. این کانیها که مشخصه نوع دگرگونی‌اند ، به نام کانیهای راهنما معروفند، معمولا رخساره نامیده می‌شوند. عده‌ای از کانیها ممکن است در چند رخساره مختلف دیده شوند. هوازدگی هوازدگی به زبان ساده عبارت است از پاسخی که مواد سطح زمین در مقابل تغییر محیط از خود بروز می‌دهند و شامل از هم پاشیدن سنگها و تجزیه آنها در سطح زمین و یا نزدیک به سطح زمین است. بعد از میلیونها سال ، بالا آمدگی و فرسایش ، سنگهای موجود در سقف توده‌های نفوذی از بین رفته و توده در سطح زمین رهنمون پیدا می‌کند. این توده متبلور که در دما و فشار زیاد و احتمالا در چند کیلومتری زیر زمین تشکیل شده بود، اکنون در سطح زمین و در معرض شرایطی کاملا متفاوت قرار دارد.در چنین وضعیتی ، توده سنگ به تدریج تغییر می‌کند تا جایی که دوباره با شرایط جدید به حالت تعادل برسد به چنین تغییراتی در سنگ ، هوازدگی می‌گویند. هوازدگی معمولا به دو صورت مکانیکی و شیمیایی بررسی می‌شود ولی در طبیعت این دو همزمان عمل می‌کنند. انواع هوازدگی هوازدگی را با توجه به نوع تغییراتی که در سنگ صورت می‌گیرد به انواع مکانیکی و شیمیایی تقسیم می‌کنند. هوازدگی مکانیکی در هوازدگی مکانیکی هیچ تغییری در ترکیب شیمیایی سنگ صورت نمی‌گیرد بلکه سنگها تحت تاثیر یک سری از عوامل فیزیکی به قطعات کوچکتر تقسیم می‌شوند. بر اثر خرد شدن سنگها سطح جانبی قطعات زیادتر شده و در نتیجه برای این عوامل عبارتند از : یخبندان ، انبساط حاصل از برداشته شدن بار فوقانی ، انبساط حرارتی و فعالیت موجودات زنده. هوازدگی شیمیایی در هوازدگی شیمیایی ساختمان داخلی کانیها بر اثر افزایش یا کاهش عناصر تغییر می‌کند. در واقع در این نوع هوازدگی ترکیب شیمیایی سنگها تغییر می‌کند. در هوازدگی شیمیایی آب مهمترین عامل به شمار می‌رود. ولی لازم به ذکر است که آب خالص غیرفعال بوده و نمی‌تواند هیچ تغییری در سنگها ایجاد کند. افزایش مقدار کمی از مواد محلول می‌تواند آب را فعال سازد. اکسیژن و دی‌اکسید کربن محلول در آب باعث ایجاد تغییرات اساسی در سنگها می‌شوند. سرعت هوازدگی سرعت هوازدگی سنگها به عوامل زیادی بستگی دارد از جمله این عوامل می‌توان به اندازه ذرات کانیهای سازنده سنگ و عوامل آب و هوای محیط را نام برد. هر چقدر اندازه کانی کوچکتر باشد سطح موثر آنها زیادتر بوده و در نتیجه سریعتر تحت تاثیر عوامل هوازدگی ، تجزیه می‌شوند. جنس کانیهای سازنده سنگ اثر بسیار مهمی در هوازدگی دارد به عنوان مثال سنگهای گرانیتی بسیار مقاوم تر از سنگ مرمر هستند، زیرا مرمر از کلسیت ساخته شده که به آسانی حتی در محلول اسیدی ضعیفی نیز حل می‌شود.ترتیب هوازدگی کانیهای سیلیکاته مطابق ترتیب تبلور آنهاست. کانیهایی که زودتر از همه تبلور می‌نمایند یعنی در درجه حرارت و فشارهای زیادتری بوجود می‌آیند، نسبت به کانیهایی که بعدا متبلور می‌شوند در سطح زمین پایداری کمتری دارند. زیرا شرایط تشکیل آنها با شرایط سطح زمین بسیار متفاوت است. عوامل آب و هوایی ، بویژه رطوبت اهمیت ویژه‌ای در سرعت هوازدگی سنگها دارد. بهترین محیط برای هوازدگی شیمیایی آب و هوای گرم و فراوانی رطوبت است. در نواحی قطبی و در عرضهای جغرافیایی بالا چون برودت هوا ، رطوبت مورد نیاز برای هوازدگی را به صورت یخ در می‌آورد لذا هوازدگی شیمیایی در این نواحی بی‌تاثیر است. در نواحی خشک نیز به علت وجود رطوبت کافی هوازدگی شیمیایی نقش نداد. هوازدگی و نهشته‌های معدنی هوازدگی در ایجاد بعضی از نهشته‌های معدنی مهم نقش دارد، زیرا عناصر فلزی پراکنده در سنگ مادر را در یک جا جمع می‌کند. به چنین نقل و انتقالی غالبا غنی شدگی اطلاق می‌شود. غنی شدگی به دو طریق انجام می‌شود. در روش اول هوازدگی شیمیایی به همراه آب نفوذی موادی را که مناسب نیستند از سنگ در حال تجزیه جدا می‌کنند. لذا این عناصر مطلوبی که تراکم آنها در افق نزدیک سطح زمین کم می‌باشد به اعماق برده شده و با رسوب مجدد تمرکز آنها افزایش می‌یابد. بوکسیت بوکسیت که کانی اصلی آلومینیوم می‌باشد یکی از کانسارهایی است که به روش غنی شدگی طی فرآیندهای هوازدگی بوجود آمده است. بوکسیت در آب و هوای گرمسیری بارانی همراه با لاتریت تشکیل می‌شود. وقتی سنگ منشا غنی از آلومینیوم در معرض هوازدگی شدید و طولانی قرار بگیرد بیشتر عناصر اصلی آن نظیر کلسیم و سدیم و سیلیس در نتیجه شستشو از محیط خارج می‌شود و بر میزان آلومینیوم آن افزاوده می‌شود. با گذشت زمان خاکی غنی از آلومینیوم به نام بوکسیت حاصل می‌شود که می‌توان از آن آلومینیوم استخراج کرد. نهشته‌های مس و نقره بسیاری از نهشته‌های مس و نقره زمانی حاصل شده‌اند که فرآیند هوازدگی عناصری را که در کانسار اولیه با عیار پایین پراکنده بودند در یک جا متمرکز کرده است. معمولا چنین غنی شدگی در نهشته‌های پیریت‌دار (FeS) و کانیهای سولفوری معمول انجام می‌شود. پیریت به دلیل اینکه از نظر شیمیایی به اسید سولفوریک تغییر می‌یابد، می‌تواند در آبهای نفوذی فلزات معدنی را حل کند.با انحلال کانیها مورد نظر فلزات به تدریج از خلال توده کانسار اولیه به سمت پایین مهاجرت می‌کنند تا سرانجام ته نشین شوند. ته نشینی هنگامی اتفاق می‌افتد که محلولهای مزبور به منطقه آبدار زیرزمینی نزدیک می‌شود. در این محل تغییرات شیمیایی ته نشینی عنصر فلزی می‌شود. كانی ها و سنگ ها كاربردهای گوناگونی دارند برای ساختن وسایل زندگی ، زیورآلات، وسایل ساختمانی و در صنعت كاربرد فراوانی دارند. بطور كلی سنگ ها و كانی ها به سه منظور استخراج می شوند.
الف: تأمین انرژی
ب: تأمین مواد اولیه صنایع
ج: جواهر سازی
تأمین انرژی:
انسان برای گرم كردن مسكن خود و پختن غذاها و راه اندازی وسایل نقلیه خود به انرژی نیاز دارد منبع اصلی تأمین انرژی سنگ ها هستند كه حدود 78 درصد انرژی در بین سنگ های رسوبی یافت می شود.
نفت: مایعی است تیره رنگ با بوی مخصوص كه تركیب شیمیایی ثابتی ندارد اما بیش تر از عناصر هیدروژن و كربن(هیدروكربن) است.پرسش: نفت چگونه تشكیل می شود؟
موجودات بسیار ریز دریایی بنام پلانكتون ها كه در آب دریا زندگی می كنند و عمر كوتاهی دارند پس از مرك در بین رسوبات قرار گرفته و پس از میلیون ها سال بر اثر فشار و گرمای زیاد به نفت تبدیل می شوند.
پرسش: مخازن نفتی بیش تر دركجا تشكیل می شوند؟
بیش تر در زیر اقیانوس ها تشكیل می شوند و در هر مخزن نفتی بخش های زیر وجود دارند.
الف) سنگ مادر: به سنگ هائی كه نفت در آنها تشكیل می شود.
ب) سنگ پوششی: سنگ هائی هستند كه به صورت یك لایه نفوذ ناپذیر از بالا آمدن نفت جلوگیری می كنند و تقریباً به حالت تاقدیس مانند بوده و جنس آنها بیش تر از سنگ گچ و سنگ رستی می باشد.
ج) سنگ مخزن: سنگ هائی كه شكاف و حفره های زیادی دارند و در زیر سنگ پوششی قرار دارند و درون آنها نفت و گاز و مقداری آب شور جمع می شود.
ترتیب قرار گرفتن مواد در یك مخزن نفتی:
به ترتیب از بالا به پایین گاز- نفت- آب شور
زغال سنگ: یكی از مهمترین منابع انرژی است كه به صورت لایه هایی در بین سنگ های رسوبی یافت می شود. مصرف عمده آن در تولید انرژی الكتریكی- ذوب فلزات و پتروشیمی می باشد.
چگونگی تشكیل ذغال سنگ: گیاهانی كه در مرداب ها و سواحل دریاهای گرم رشد فراوان دراند پس از قرار گرفتن در بین رسوبات به وسیله باكتری ها تجزیه شده اكسیژن و هیدروژن آن ها خارج شده و در صد كربن آن ها زیاد شده و به ذغال سنگ نارس تبدیل می گردد.
زغال سنگ نارس بر اثر فشار و حرارت زیاد به انواع زغال سنگ های دیگر تبدیل می شود.
كُكْ: نوعی زغال سنگ بسیار مرغوب است كه تقریباً كربن خالص است و در صنایع فولاد سازی برای جداكردن آهن از سنگ معدن استفاده می شود.
انرژی گرمایی زمین: خروج آب چشمه های آب گرم نشان دهنده این است كه درون زمین گرم است.
امروزه بسیاری از كشورها توانسته اند از این انرژی استفاده كنند كه به آن زمین گرمایی گویند.
طریقه استفاده از انرژی گرمایی زمین برای تولید جریان برق
ب)كاربرد كانی ها و سنگ ها در مواد اولیه و صنایع
سنگ ها و كانی ها برای تهیه مواد اولیه كاربرد زیادی دارند به عنوان مثال:1- در صنایع ساختمانی: برای تزئین نمای ساختمان ها- مصالح ساختمانی در نمای ساختمان بیش تر از گرانیت – مرمر- تراورتن و سنگ های چینی در تهیه مصالح بیش تر سنگ گچ – سنگ آهكنكته: برای تهیه سیمان سنگ آهنك را با رس در كوره حدود 1400 درجه حرارت داده تا پودر سیمان تولید شود.
2- ذوب فلزات: برای ذوب فلزات از زغال سنگ آنتراسیت كك تهیه می كنند.
3- صنایع شیمیایی : ساختن انواع لنت ترمز- لوله فارسیت- انواع ایرانیت-
4- صنایع داروئی: ساختن انواع پودرها سموم شیمیایی - پودر پای بچه (پودر تالك)
5- صنایع غذایی: در كارخانه قند برای تصفیه قند از سنگ آهك استفاده می شود. خاك رس برای جدا كردن ناخالصی ها در صنایع غذایی استفاده می شود.6- صنایع الكتریكی- الكترونیكی: برای انتقال جرایان برق و ساختن ترانزیستورها ج) در جواهر سازی: بعضی از كانی ها به علت رنگ و جلای زیبا ب عنان جواهر از آن ها استفاده می كنند مثل فیروزه- الماس- یاقوت- زمردسنگ لاجورد سنگ لاجورد یا « سنگ موازنه روحی » یك متعادل كننده باور نكردنی برای كودكانی است كه قابلیتهای روانی فوق العاده ای را از همان دوران اولیه زندگی خود نشان می دهند. رنگ آبی تیره این سنگ باعث تحریك هوشیاری و خودآگاهی و پالایش بصیرت معنوی در كودك می شود. سنگ لاجورد زمینه را برای قبول خود و پذیرش نعمت هایی كه به او ارزانی شده است آماده می كند و به كودك كمك می كند كه به آگاهی معنوی برسد. این سنگ دارای قدرت های محافظ است و همه حسهای روحی - روانی را تحریك می كند و از همین رو بسیار ارزشمند است. یشم سبز یشم سبز یا «سنگ تسكین دهنده احساسات » را به راحتی می توان برای بچه ها تهیه كرد و مثل جواهرآلات معمولی مورد استفاده قرار داد. بچه های حساس و هیجانی ، اغلب به یك وسیله محافظت كننده احتیاج دارند كه همراهشان باشد و از این طریق مطمئن شوند كه احساساتشان بر آنها غلبه نمی كند و آنها را تحت تأثیر قرار نمی دهد. این سنگ اعتماد به نفس، و اتكا به خویشتن را در بچه تقویت می كند. یشم سبز به فرد ایمان می بخشد تا در زندگی به تك تك آرزوهای خود برسد. چشم ببرسنگ « چشم ببر » با لایه های نازك قرمز رنگی كه در آن وجود دارد هنگامی كه به سمت جلو و عقب تكان داده می شود نور را در مسیر معینی منعكس می كند و به نظر می رسد چشم یك ببر به شما خیره شده است! اجازه دهید كودكتان نیروی این سنگ را كشف كند . این سنگ برای بچه هایی كه از نظر روحی سركوب شده اند بسیار خوب است و قوای روحی – روانی آنها را تقویت می كند. عقیق سرخسنگ عقیق یا « سنگ عزت نفس » برای تقویت حس احترام به نفس و ارزش قائل شدن برای خویشتن به كار می رود. رنگ های نارنجی تیره این سنگ به خوبی بیانگر نیروی تقویت كننده چاكراهای اول و دوم و سوم در این سنگ است و باعث حس امنیت و عشق به خویشتن می شود.رگه های صورتی رنگ موجود در این سنگ، عشق و علاقه را در بین والدین و فرزند تقویت می كند. این سنگ همچنین برای بیماریهای پوستی از جمله آكنه بكار می رود. برای این كار باید سنگ را در بالای پوست نگه داشته و برای مدت چند دقیقه بصورت دایره وار حركت دهید. كوارتز سرخكوارتز سرخ یا ) سنگ عشق و دوستی ( یكی دیگر از سنگهای چند منظوره شفابخش است به ویژه برای كودكانی كه احساسات آزاردهنده و یا تمایلات پرخاشگرانه دارند. كوارتز سرخ می تواند زخمهای یك قلب شكسته را كه در اثر رو در رویی با واقعیتی تلخ و خشن ، آسیب دیده است التیام بخشد.كوارتز سرخ برای بچه هایی كه بیقرار و بسیار فعال هستند و مبتلا به تشویش و نگرانی، ترس، اضطراب، دلواپسی و بسیاری از اختلالات روحی دیگر هستند آرامش را به ارمغان می آورد.برخی فواید عصب شناسی نیز دارد. یعنی اگر این سنگ را در بالای مراكز عصبی مربوطه نگه داریم، گرفتگی عضله را از بین می برد و عضله شل می شود. در مورد قلب های جوان، كوارتز سرخ می تواند كمك كند تا چاكراهای قلب باز نگه داشته شود، و به قلب حیات می بخشد و آن را حفظ می كند. این سنگ انرژی های خوب را وارد قلب كرده و از ورود انرژی های بد جلوگیری می كندكوارتز شفافكوارتز شفاف یا « سنگ شفابخش» نوعی كریستال است كه برای همه نوع درمان بكار می رود. هرسنگ كوارتز در واقع نیرو و انرژی خاصی دارد و از خاصیت شفابخشی ویژه ای برخوردار است. وقتیكه كودك تكه ای از سنگ را دردست می گیرد، انرژی آن یا خیلی آهسته تخلیه می شود یا خیلی سریع و ناگهانی. در حین خالی شدن انرژی سنگ، كودك احساس می كند كه گویا در معرض یك شوك الكتریكی ملایم قرار گرفته است. همین انرژی طبیعی ، كافی است كه هرگونه احساس ناراحتی و غم را از كودك دور كند و حالت منفی احساسی در او تغییر كند و احساس شادابی و نشاط كند. اگر كسی چندین تكه از این سنگ را به همراه داشته باشد انگار از انواع مختلفی از سنگهای شفابخش را به همراه دارد زیرا هرتكه از سنگ كوارتز شفاف دارای خاصیت درمانی خاصی است و او می تواند از آنها در موارد و موقعیتهای گوناگون استفاده كند. مجموعه این سنگها همچنین برای سازماندهی افكار پراكنده و از بین بردن نیروهای منفی مفید هستندسنگ شفاف ) حجرالبرق (حجرالبرق یا « سنگ رهبری » یك سنگ تقویت كننده و نیرودهنده است كه انرژی قلب را احیا می كند و میان انرژیهای زنانه و مردانه در بدن تعادل ایجاد می كند. این سنگ سبز رنگ است و بسیار دوست داشتنی و محافظ قلب است. بسیاری از بچه هایی كه خجالتی ، ترسو و مطیع و سربه زیر هستند، برای بازیابی اعتماد به نفس نیاز به چنین سنگی دارند.این سنگ به شخص كمك می كند تا فعال باشد و كارش را آنطور كه خودش می خواهد شروع كند و خلاصه ابتكار عمل را در دست می گیرد و بچه هایی كه دچار تنگی نفس هستند، به سوی این سنگ جذب می شوند زیرا این سنگ ریه ها را باز می كند و باعث می شود احساس سبكی و آرامش كنند.لعل بنفشلعل بنفش یا « سنگ شفا دهنده » بدبینی و منفی گرایی را از وجود فرد دور می كند و به او صفا و پاكی می بخشد. این سنگ احساس حقارت و خودكم بینی را در فرد از بین می برد و به او یك چشم انداز معنوی می بخشد. آرامش و صبر را در شخص افزایش می دهد و قلب را سبك می كند.اشك سرخپوست اشك سرخپوست یا « سنگ غم » خیلی تیره است ولی در عین حال نور را از خود عبور می دهد. اگر شما تكه كوچكی از آن را جلوی نور نگه دارید می توانید همچون شیشه، طرف دیگر را ببینید. به هرحال ، اگر شما از سنگ اشك سرخپوست برای جذب احساسات منفی استفاده كنید، خواهید دید كه قسمتی از فضای درونی آن تیره و كدر می شود و گاهی اوقات بعد از برطرف شدن غم و اندوه ، دوباره شفاف می گردد.یاقوت ارغوانییاقوت ارغوانی یكی از بهترین سنگهای شفابخش است. خاصیت این سنگ عمدتاً به خاطر این است كه می تواند هرنوع احساس منفی را از وجود شخص بیرون بكشد و ضمیر او را پاك و شفاف كند. در مورد كودكان می تواند اضطراب و آشفتگی ناشی از بلوغ، یا هرنوع غم و افسردگی مربوط به شكست تحصیلی، یا شنیدن اخبار ناخوشایند مثل طلاق یا مرگ ، و غیره را در آناه از بین ببرد. یاقوت ارغوانی دراین گونه موارد تمام احساسات منفی را به طرف خود جذب میكند و به كودك آرامش می بخشد. برای بچه هایی كه ناتوانی های گوناگون دارند و یا دچار مشكلات جسمی و روحی هستند چند تكه سنگ یاقوت ارغوانی در اتاق آنها باعث می شود این نیروهای منفی از وجود آنها تخلیه شود و اتاق آنها به یك وضعیت آرام و متعادل برگردد. برای درمان دردهای موضعی، سنگ یاقوت ارغوانی را به طور مستقیم به مدت 20 دقیقه در روی محل درد یا اطراف آن بگذارید تا تسكین یابد.كهرباكهربا یا « سنگ آرامش دهنده » نوعی كریستال است كه به اعصاب شخص آرامش می بخشد. انرژی های منفی را از فرد دور می كند و او را تشویق می كند كه زندگی را زیاد سخت نگیرد. این سنگ همچنین در طی مراقبتهای بعد از عمل جراحی می تواند آرامش دهنده هیجانات و عواطف باشد.