تراورتن سنگ آهکی است که در اثر فعالیت چشمه های آب گرم تشکیل می شود . بطور کلی در طی فرآیند تشکیل ذخایر تراورتن، آب ها ی گرم از بین طبقات سنگ های کربناتی به ویژه سنگ آهک عبور می کنند و به دلیل اسیدی بودن، کربنات کلسیم موجود در این سنگ ها را حل کرده و به صورت محلول کربناتی و بی کربناتی با خود به سطح زمین منتقل می کنند . در سطح زمین به دلیل افت فشار، کاهش حرارت آزاد شدن دی اکسید کربن و همچنین تبخیر، بلورهای کلسیت تشکیل شده و به صورت لایه های نازکی برروی یکدیگر رسوب می کنند . پایداری شرایط ذکر شده و تداوم تشکیل لایه های کلسیتی، باعث به وجود آمدن لایه های یکنواختی از کربنات کلسیم متخلخل ( تراورتن ) می گردد که ضخامت آنها از چند سانتی متر تا چند متر متغیر است و معمولا با شیبی ملایم بر روی لایه های سنگی قدیمی تر قرار می گیرند .
تغییر شرایط رسوب گذاری می تواند باعث وقفه ای در تشکل این لایه ها گردد که حاصل آن به وجود آمدن یک سطح جدایش بین لایه های متوالی سنگ تراورتن می باشد . ضخامت کلی لایه های تراورتن معمولا از چند متر تا چند ده متر متفاوت است . وجود حباب هاب هوا و همچنین نا خالصی های آهن دو ظرفیتی، آهن سه ظرفیتی، منگنز، سیلیس، مواد آلی و غیره باعث ایجاد تنوع رنگی قابل ملاحظه ای در ذخایر تراورتن به رنگ های سفید، شیری، کرم تا بژ، صورتی، قهوه ای، طلائی، زرد، لیموئی، قرمز و سبز می توانند تشکیل شوند .
علاوه بر تنوع رنگی که باعث ایجاد زیبایی خاصی در این نوع ها می شود٬ این نوع سنگ را می توان از دو جهت مختلف برش داد . در صورتی که این نوع سنگ در جهت عمود بر لایه بندی آن برده شود (Veincut )، لایه های مختلف آن در سطح پلاک بریده شده نمایان خواهند شد که توازی ٬ تنوع رنگی و تغییرات ضخامت لایه های رنگی در هنگام نصب باعث ایجاد همانگی خاصی در نمای ساختمان می شود.اما اگر تراورتن به موازات لایه ها بریده شود fleuricut)یا (crosscut منظره ای با اشکال و دوایر متحد المرکز به وجود می آید .
حفرات سنگ تراورتن معمولا به وسیله مخلوطی از سیمان سفید و میل ٬ ترکیبات اپوکسی رنگی یا رزین های پلی استر پر می شوند و یا به صورت پر نشده مورد استفاده قرار می گیرند . علاوه بر این از این سنگ ها به صورت سابخورده (polished)٬بدون ساب (unpolished) ٬ خشن شده (Honed )٬ قدیمی شده (antique ) و غیره استفاده می شود .
به دلیل آن که ذخایر تراورتن اصولا ذخایری جواب و متعلق به عصر حاضر هستند٬ معمولا فاقد چین خوردگی هستند و یا به ندرت چین های بسیار ملایمی در آنها دیده می شود. به همین علت میزان خردشدگی و پیچیدگی لایه هایسنگی ذخایر تراورتن بسیارکم از ذخایر مرمریت٬ سنگ چینی٬ سنگ لوح٬ ماسه سنگ و یا حتی سنگ آهک است.
بنابراین میزان کوپ دهی و پلاک دهی این نوع سنگ بسیار بهتر از سنگ های ذکر شده می باشد و پلاک ها و اسلب های این نوع سنگ با ضخامت ها و ابعاد متفاوت به راحتی قابل استحصال است . از تراورتن بطور معمول برای کفپوش٬ پوشش دیوار٬ آب چکان و اطراف شومینه استفاده می شود. ذخایر بزرگ تراورتن بیشتر در کشور های ایتالیا٬ ایران٬ ترکیه آمریکا و مکزیک وجو دارد.
تعریف تراورتن ازدیدگاه انجمن استاندارد ایتالیا مستقر در میلان:
تراورتن یک سنگ آهکی رسوبی ودر واقع کلسیت متخلخل یا سلولی لا یه ای و تا حدودی بلورین با منشا شیمیایی است که ساختار اسفنجی دارد که بصورت شیمیایی تخ نشین میگردد و برای کارهای تزئینی و ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد .